Ξορκίζουν την κρίση…

Στα πανηγύρια και τα γνήσια γλέντια «ξορκίζουν» την κρίση οι Ημαθιώτες... Εικόνες με χωριά να σφύζουν από κόσμο, πλατείες να είναι γεμάτες από μικρούς και μεγάλους, άφθονο κρασί να ρέει στα ποτήρια, πιάτα γεμάτα παραδοσιακούς μεζέδες και τον δεξιοτέχνη οργανοπαίχτη να δίνει το σύνθημα για ένα παραλήρημα κεφιού και παραδοσιακής διασκέδασης, ζωντάνεψαν και φέτος σε κάθε γωνιά της Ημαθίας. Τα πανηγύρια ξαναβρίσκουν την παλιά τους αίγλη, με την κρίση... να γυρίζει τους Ημαθιώτες στα παλιά ήθη και έθιμα, που τα τελευταία χρόνια είχαν αρχίσει να φθίνουν.

Τα παραδοσιακά πανηγύρια αποτελούν ευκαιρία για οικονομική διασκέδαση, φαγητό, άφθονο κρασί και τσίπουρο, παρηγοριά αλλά και ένα είδος ψυχοθεραπείας που όλοι χρειαζόμαστε αυτές τις δύσκολες εποχές.

Στα περισσότερα χωριά της Ημαθίας, που ξαναπαίρνουν ζωή φορώντας τα καλά τους για να υποδεχτούν τους επισκέπτες, διοργανώνονται γιορτές, εκδηλώσεις και πανηγύρια καθ' όλη τη διάρκεια του καλοκαιριού, με αφορμή κυρίως θρησκευτικές εορτές και ιστορικές, που σου δίνουν την ευκαιρία να βρεθείς ανάμεσα σε άγνωστους ανθρώπους και ενίοτε σε  ιστορικούς χώρους. Στο πλαίσιο αυτό στήνονται στο άψε-σβήσε παραδοσιακά γλέντια,  σε πλατείες, βουνά, κάμπους κι ότι άλλο μπορεί να φανταστεί κανείς, με καλές μουσικές, ατέλειωτους χορούς και φεστιβαλικά δρώμενα, που διαδέχονται το ένα το άλλο. Και είναι αυτά που μας κάνουν να έρθουμε πιο κοντά και να αγαπήσουμε τα ήθη και τις παραδόσεις του τόπου μας, ακόμη περισσότερο.

Συνήθως διοργανώνονται από ομάδες νεολαίας των χωριών και αυτό είναι αρκετά ενθαρρυντικό σε συνδυασμό, πολλές φορές, με τους πολιτιστικούς τους Συλλόγους, οι οποίοι ελλείψει επιχορηγήσεων (που κόπηκαν από την …κρίση) έχουν ένα εισόδημα στα ταμεία τους, με έντονο το στοιχείο του εθελοντισμού. Κι αν τύχει, το σπουδαιότερο είναι ότι γίνονται μια από τις καλύτερες ατραξιόν για τους τουρίστες, που συμμετέχουν με μεγάλη έκπληξη και ευχαρίστηση. Γνωρίζονται με τους κατοίκους, τους καλλιτέχνες, με τους οποίους δημιουργούν δεσμούς φιλίας. Μαθαίνουν τα ήθη και τις παραδόσεις μας, αγαπούν τον τόπο στον οποίο ζουν αξέχαστες στιγμές, τις οποίες περιγράφουν στους δικούς τους διαφημίζοντας με τον πιο καλό τρόπο το Νομό μας. Μάλιστα, πολλές φορές επιλέγουν να ξανασυμμετάσχουν στο πανηγύρι και επισκέπτονται τον τόπο κάθε χρόνο.

Ντόπια προϊόντα

Τα πανηγύρια συνδυάζονται άψογα και με τις διάφορες εμποροπανηγύρεις, όπου μικροπωλητές παρουσιάζουν στους επισκέπτες τα είδη τους. Συνήθως είναι τοπικά προϊόντα όπως τα φρούτα με τα παράγωγά τους, τυριά, κρασί, τσίπουρο, μέλι, διάφορες χειροποίητες δημιουργίες τοπικών καλλιτεχνών, αλλά και πολλά άλλα πράγματα που συγκεντρώνουν τα βλέμματα και το ενδιαφέρον των επισκεπτών, που με τις αγορές τους τονώνουν την οικονομία της τοπικής αγοράς. Παράλληλα, φαίνεται να προτιμούν τους μικροπωλητές στα πανηγύρια για τις αγορές τους, καθώς οι τιμές είναι αρκετά προσιτές γιατί ο μικροέμπορος έχει διαφορετική νοοτροπία και θέλει να πουλήσει μεγάλες ποσότητες.

Κύριος πρωταγωνιστής, όμως, μέσα σε όλο αυτό το γιορτινό κλίμα του πανηγυριού είναι το λαχταριστό σουβλάκι που πωλείται άφθονο σε κάθε πανηγύρι. Έτσι οι ταβέρνες, αλλά και οι καντίνες που στήνονται συγκεντρώνουν πλήθος κόσμου που τρώει και πίνει ξοδεύοντας αρκετά λιγότερα χρήματα.

Συνήθως παίρνουν λίγα πιάτα, έτσι για το μεζέ -για να στηθεί η παρέα και να αρχίσει το γλέντι, καθότι νηστικό αρκούδι δε χορεύει- που τα συνδυάζουν με κρασί, τσίπουρο, ρετσίνα, μπύρα.

Τα πανηγύρια στην Ημαθία δεν σταμάτησαν ποτέ, ωστόσο, για κάποια χρόνια, είχαν λιγοστέψει. Όμως τελευταία και ιδιαίτερα φέτος  το έθιμο επανέρχεται δυναμικά, κερδίζοντας το ενδιαφέρον μικρών, μεγάλων, ντόπιων αλλά και ξένων που τυχαία βρίσκονται στον τόπο μας.

Για όλα τα παραπάνω, τα πανηγύρια δεν πρέπει να τα αφήσουμε στη μοίρα τους ούτε να επιτρέψουμε να εκλείψουν. Είναι κομμάτι της πολιτιστικής μας κληρονομιάς και μέρος της ζωής των Ελλήνων. Το πανηγύρι όμως δεν είναι μόνο ποτό και σουβλάκι. Είναι μια φτηνή λύση για να διασκεδάσει ο κόσμος...

Ο  πήχης ψηλά…

Εκτός από τα ανταμώματα και τα πανηγύρια που γίνονται κάθε χρόνο (όπως της Αλεξάνδρειας, της Μελίκης, του Μακροχωρίου κα.), διοργανώνονται κι άλλες πολιτιστικές εκδηλώσεις πανηγυρικού χαρακτήρα που είτε έγιναν θεσμός ή στόχο έχουν να γίνουν θεσμός.

Για παράδειγμα οι εξαήμερες εκδηλώσεις της Πατρίδας έχουν γίνει θεσμός, ενώ για πρώτη φορά φέτος αναβίωσαν «οι γιορτές παραγωγής». Ο Τουριστικός Όμιλος Βέροιας τις ονομάτισε «Φεστιβάλ Ροδακίνου», εκδηλώσεις που φέτος, πρώτη χρονιά αναβίωσης, γνώρισαν πολύ μεγάλη επιτυχία.

Για πρώτη φορά, επίσης, φέτος διοργανώθηκαν και οι εκδηλώσεις-φεστιβάλ όπως το Φεστιβάλ Παραδοσιακών Χορών στη Βέροια, οι «Λύρες στις Πηγές» στη Νάουσα, η «ΡοδακΟΙΝΟγνωσία» στον Κοπανό, ενώ για δεύτερη χρονιά οι «Γιορτές Γης» στην Χαρίεσσα.

Πάρα πολλές εκδηλώσεις σε όλα, σχεδόν, τα χωριά της περιοχής μας και τις συνοικίες της Βέροιας, όπως στις Βαρβάρες, τον Σταυρό, την Άμμο, τον Άγιο Γεώργιο, την Καλλιθέα κ.α. που είχαν πολύ μεγάλη επιτυχία, με εντυπωσιακή προσέλευση του κόσμου.

ΤΙ ΕΙΠΑΝ ΣΤΗ "Β" ΟΙ ΠΡΩΤΑΓΩΝΙΣΤΕΣ ΤΩΝ ΕΚΔΗΛΩΣΕΩΝ

Χολέβα Όλγα (ταμίας του Λαογραφικού Συλλόγου Ντόπιων Μακροχωρίου)

Οι εκδηλώσεις που πραγματοποιούν κάθε καλοκαίρι οι λαογραφικοί και πολιτιστικοί σύλλογοι του νομού μας, πιστεύω ότι αποτελούν διέξοδο στα προβλήματα που αντιμετωπίζει σήμερα ο περισσότερος κόσμος. Είναι ο εύκολος και ο πιο φτηνός τρόπος να διασκεδάσει κανείς αλλά και να έρθει σε αλληλεπίδραση με φίλους και γνωστούς. Ίσως μια αναβίωση των πανηγυριών που υπήρχαν παλιότερα και που οι άνθρωποι με λίγα μέσα, μπορούσαν να διασκεδάζουν και να περνούν καλά.

Παράλληλα είναι και  μια μοναδική ευκαιρία, οι σύλλογοι  να αναδείξουν  όλα αυτά που κατορθώνουν με τις ομάδες  τους, είτε αυτές είναι χορευτικές, είτε θεατρικές.Ο κυριότερος λόγος ύπαρξης των συλλόγων είναι η  διάσωση και διάδοση ηθών και εθίμων που μέσα από τις εκδηλώσεις αυτές γίνονται  γνωστά, και συμβάλλουν ασφαλώς στη διατήρηση της λαϊκής παράδοσης και  του πολιτισμού.

Όμως νομίζω ότι η δουλειά που  γίνεται και  ίσως ο περισσότερος κόσμος δεν γνωρίζει ή ίσως δε σκέφτεται, είναι οι έννοιες που ο κάθε σύλλογος μέσα από τις εκδηλώσεις του μεταλαμπαδεύει στα μέλη του. Αξίες όπως ο εθελοντισμός, η αλληλοβοήθεια, η συνεργασία είναι σημαντικά οφέλη που παίρνουν όλοι όσοι συμμετέχουν σε τέτοιες ομάδες. Προσφέρεται λοιπόν πολιτισμός λοιπόν με την ευρεία έννοια του όρου, που έχει να κάνει με αξίες, στάσεις, συμπεριφορές.

Σαρημιχαηλίδης Παύλος (Πρόεδρος Ευξείνου Λέσχης Βέροιας)

Από τον Ιούνιο έως και τον Σεπτέμβριο στην περιοχή μας πραγματοποιήθηκαν για πρώτη χρονιά τόσες πολλές πολιτιστικές εκδηλώσεις.

Όλοι οι σύλλογοι μέσα από τις εκδηλώσεις προσπάθησαν να παρουσιάσουν το πολιτιστικό τους έργο, την διάδοση και διάσωση τις πολιτιστικής τους κληρονομιάς.

Ταυτόχρονα έδωσαν την ευκαιρία στον κόσμο να ξεφύγει από την καθημερινότητα , από τα προβλήματα που αντιμετωπίζει και να του προσφέρει λίγες ώρες χαράς και διασκέδασης και αυτό φάνηκε από τον τρόπο που αγκάλιασε ο κόσμος όλες αυτές τις εκδηλώσεις.

Ένας πολιτιστικός σύλλογος όμως το έργο του δεν είναι μόνο η παρουσίαση ενός χορευτικού, η ευθύνη είναι μεγαλύτερη, διαχειριζόμαστε παιδικές ψυχές

Και οφείλουμε εκτός από το να μεταλαμπαδευσουμε τα ήθη και τα έθιμα να τα παρέχουμε και εφόδια για την υπόλοιπη ζωή τους. O κάθε σύλλογος πρέπει να είναι ένα σχολείο ,,,, ένα σχολείο παράδοσης …ένα σχολείο ζωής (συμπεριφοράς – κοινωνικότητας –προστασία από άλλες ενασχολήσεις των παιδιών κατά τις ελεύθερες ώρες τους)

Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα τα τελευταία χρόνια ο κόσμος να γυρνά κοντά στην παράδοση μας και να βοηθά στον δύσκολο αυτό έργο , τους ανθρώπους που εθελοντικά αγωνίζονται να κρατήσουν σε υψηλό επίπεδο τις ανθρώπινες αξίες και την διάδοση των παραδόσεων μας .

Κλείνοντας με την ευκαιρία τις έναρξης της νέας σχολικής χρονιάς θα ήθελα να ευχηθώ σε παιδιά – γονείς και διδακτικό προσωπικό καλή σχολική χρονιά.»

Αλέξανδρος Ακριτίδης (Πρόεδρος Δημοτικής Κοινότητας Μελίκης)

Το πανηγύρι μας, στο τέλος του καλοκαιριού, είναι μετά το καρναβάλι, η σημαντικότερη “κοινωνική” εκδήλωση του τόπου, αν και το πανηγύρι με τη γνωστή έννοια της λέξης, είχε δυστυχώς εκλείψει για πολλά έτη από τη Μελίκη. Πραγματοποιούνταν εκδηλώσεις στις οποίες οι κάτοικοι συμμετείχαν ως απλοί θεατές και μετά όλοι αποχωρούσαν από την πλατεία χωρίς ουσιαστικά να έχουν γλεντήσει. Τα τελευταία χρόνια πάραυτα, με μια κοινή προσπάθεια του Φιλίππου Μελίκης, του Λαογραφικού Ομίλου Μελίκης και Περιχώρων και των παραγόντων του Δήμου, το πανηγύρι μας αναβαθμίστηκε και εμπλουτίστηκε. Οι πολίτες έχουν πλέον την ευκαιρία να γλεντήσουν μέχρι τα ξημερώματα στην πλατεία της κωμόπολής μας, να συναντήσουν τους φίλους και τους συγγενείς τους, να ξεφύγουν από τη δύσκολη καθημερινότητα. Μπορούν ωστόσο να επιλέξουν για την διασκέδασή τους, μια από τις πολλές και αξιόλογες ταβέρνες μας. Όλη αυτή η διαδικασία, που πιστέψτε με, δεν αποφέρει σημαντικά κέρδη στους συλλόγους, ξεκίνησε έπειτα από απαίτηση των ίδιων των κατοίκων, που ζητούσαν το αυτονόητο. Να μπορούν να γλεντήσουν μια φορά το χρόνο στην κεντρική πλατεία της κοινότητάς τους. Ο κόσμος έχει ανάγκη από χαρά, από χαμόγελο, από ευτυχισμένες και ξέγνοιαστες στιγμές. Αυτό είναι και το νόημα των εκδηλώσεών μας.

Συμπληρωματικά όμως με αυτές τις “πανηγυρικές” εκδηλώσεις, κάθε χρόνο πραγματοποιούνται και εναλλακτικές πολιτιστικές δράσεις, από το Εθνογραφικό Κέντρο «Γιώργη Μελίκη», από την Κοινότητα Μελίκης και από τους πολλούς Αθλητικούς και Πολιτιστικούς μας Συλλόγους. Εκθέσεις, επιδείξεις, βραβεύσεις, αναβιώσεις εθίμων, επετειακές εκδηλώσεις.

Έχοντας την ευθύνη της τοπικής Αυτοδιοίκησης του τόπου μας, είμαστε υποχρεωμένοι να υποστηρίζουμε, να οργανώνουμε και να αναδεικνύουμε όμορφες πρωτοβουλίες, που συμβάλουν στην ενδυνάμωση του πολιτισμικού μας γίγνεσθαι. Όπως συχνά λέω στους συνεργάτες μου, τα χρήματα δεν είναι το παν για να γίνουν όμορφα πράγματα. Χρειάζεται εθελοντισμός, ιδέες, αγάπη για τον τόπο και πνεύμα ομόνοιας. Μόνο με αυτά τα όπλα θα παραμείνουμε δυνατοί μέσα στην γκρίζα οικονομικοκοινωνική πραγματικότητα.

Γιώργος Σοφιανίδης (Αντιδήμαρχος Παιδείας και Πρόεδρος της ΚΕΠΑ Δήμου Βέροιας)

Ο Δήμος Βέροιας στο σύνολό του και κύρια η ΚΕΠΑ ως φορέας Πολιτισμού στηρίζει οποιαδήποτε πολιτιστική δραστηριότητα αναπτύσσουν οι Σύλλογοί μας. Είναι εκδηλώσεις με το στοιχείο του εθελοντισμού.

Εμείς ως Δημοτική Αρχή και φορέας πολιτισμού έχουμε υποχρέωση να καταγράψουμε και να ψηφιοποιήσουμε τα ήθη, τα έθιμα και τις παραδόσεις του τόπου μας για να αποτελέσουν κληρονομιά στις επόμενες γενιές.

Δώρα Μπαλτατζίδου (Δημοτική Σύμβουλος Νάουσας – Μέλος του Συλλόγου «Μίεζα» Κοπανού)

Κάνοντας έναν υπολογισμό μπορεί ο καθένας μας να διαπιστώσει ότι η κρίση πριν μία δεκαετία ήταν λέξη παντελώς άγνωστη στο λεξιλόγιο μας και σήμερα εισβάλει στις ζωές μας και όπως όλα φαίνoνται μας έχει παραλύσει.

Θα μου επιτρέψετε όμως να μην τοποθετηθώ υπέρ, σε όλους όσους πιστεύουν ότι οι εκδηλώσεις των πολιτιστικών σωματίων είναι τρόπος διαφυγής των κατοίκων από την  κρίση.

Οι εκδηλώσεις που διοργανώνουν οι σύλλογοι έχουν βαθύτερο νόημα και αποσκοπούν στην ανάδειξη των εθίμων και του πολιτισμού που αντιπροσωπεύουν.

Εκδηλώσεις υπήρχαν και πριν από την κρίση και ο κόσμος στήριζε την προσπάθεια των συλλόγων. Ίσως σήμερα το κοινό που ακολουθεί τις εκδηλώσεις να είναι μεγαλύτερο και ένας από τους λόγους να είναι η διαφυγή από την λαίλαπα της κρίσης αλλά ουδέποτε δεν πρέπει να ταυτίζεται η κρίση με το έργο και την δραστηριότητα των πολιτιστικών συλλόγων.

Καγκελίδης Αντώνης (Πρόεδρος του πολιτιστικού Συλλόγου «Ευστάθιος Χωραφάς» Πατρίδας)

Κατ΄ αρχήν οι εκδηλώσεις που γίνονται βοηθούν όλο τον κόσμο, μέσα στην οικονομική κρίση, να πηγαίνει να διασκεδάσει, να ξεχνάει τα καθημερινά προβλήματα, με ελάχιστα χρήματα, έως και καθόλου.

Οι εκδηλώσεις αυτές έχουν άλλο στόχο, να διατηρήσουν τα ήθη και τα έθιμα, ανάλογα με την καταγωγή, γιατί χωρίς παράδοση ένας λαός σιγά σιγά σβήνει. Ο λαός πρέπει να θυμάται την ιστορία του και τον πολιτισμό του.

Από κει και πέρα για τη νεολαία είναι μια διέξοδος να ξεφύγει από τα προβλήματα, όπως είναι η ανεργία, η ανασφάλεια. Έτσι απασχολούνται με τα χορευτικά και με δραστηριότητες σε ολόκληρη την Ελλάδα και το εξωτερικό. Σήμερα ο προβληματισμός οδηγεί σε άλλους ατραπούς, σε άλλες οδούς, που δεν υπάρχει γυρισμός. Οι εκδηλώσεις και οι σύλλογοι αποτελούν διέξοδο για τη νεολαία.

Οι εκδηλώσεις και τα φεστιβάλ που γίνονται, είναι προς την σωστή κατεύθυνση και αν οι σύλλογοι οργανωθούν, από κοινού μπορούν να κάνουν περισσότερα πράγματα, πολλές δράσεις. Εύχομαι να μην επικρατήσει ο ανταγωνισμός, αλλά ο συναγωνισμός.